Τρίτη 19 Μαρτίου 2013

Ίση μέρα και ίση νύχτα

Ο Διονύσης Σιμόπουλος είναι ένας από τους σημαντικότατους Έλληνες φυσικούς και αστρονόμους. Πρόσφατα τοποθετήθηκε πάνω στο θέμα των ισημεριών, εξηγώντας με σαφήνεια το φαινόμενο.

Ακολουθεί η ερμηνεία του φαινομένου


"Ίση μέρα και ίση νύχτα

Ορισμένοι φίλοι κοιτάζοντας τα διάφορα επιτραπέζια ημερολόγια και την διάρκεια της ημέρας και της νύχτας, με ρώτησαν γιατί η ημέρα της ισημερίας δεν συμπίπτει με την ημέρα που έχουμε ίση ημέρα και ίση νύχτα. Είναι μία παρατήρηση που οφείλεται στην απόστασή μας από τον γήινο ισημερινό. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με την σειρά.

Όπως ξέρετε κάθε μέρα η Γη βρίσκεται σε διαφορ
ετική θέση από αυτήν που βρισκόταν την προηγουμένη. Έτσι κάθε φορά που η Γη συμπληρώνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο, μας φαίνεται ότι ήταν ο Ήλιος αυτός που συμπλήρωσε έναν κύκλο γύρω από τη Γη, πάνω στην εκλειπτική. Η εκλειπτική δηλαδή δεν είναι τίποτε άλλο παρά η απεικόνιση, ή η προέκταση πάνω στην ουράνια σφαίρα, της γήινης τροχιάς γύρω από τον Ήλιο.

Αν παρατηρήσουμε την εκλειπτική και τη συγκρίνουμε με τον ουράνιο ισημερινό (την προέκταση δηλαδή του ισημερινού της Γης και την αποτύπωσή του πάνω στον ουράνιο θόλο) θα δούμε ότι οι δύο αυτοί κύκλοι δε συμπίπτουν, αλλά αντίθετα τέμνονται, σχηματίζοντας γωνία ίση με 23 μοίρες και 27 πρώτα λεπτά, λόγω της κλίσης που έχει ο άξονας της Γης σε σχέση με το επίπεδο που σχηματίζει η εκλειπτική. Η γωνία αυτή ονομάζεται "λόξωση της εκλειπτικής", και τα δύο σημεία στα οποία τέμνονται οι δύο κύκλοι ονομάζονται "ισημερινά σημεία".

Στο πρώτο σημείο ο ουράνιος ισημερινός τέμνει την εκλειπτική εκεί όπου ο Ήλιος βρίσκεται στις 20-21 Μαρτίου. Το σημείο αυτό ονομάζεται εαρινό ισημερινό σημείο, και από την ημέρα αυτή αρχίζει η Άνοιξη. Εκ διαμέτρου αντίθετα η τομή γίνεται όταν ο Ήλιος βρίσκεται στις 22-23 Σεπτεμβρίου. Το σημείο αυτό ονομάζεται φθινοπωρινό ισημερινό σημείο, και από την ημέρα αυτή αρχίζει το Φθινόπωρο. Για φέτος (2013) η εαρινή ισημερία θα γίνει στις 13:02 της 20ης Μαρτίου, ενώ η φθινοπωρινή στις 23:44 της 22ας Σεπτεμβρίου.

Και στις δύο αυτές ημέρες, η νύχτα είναι ίση με την ημέρα, δηλαδή επί 12 ώρες ο Ήλιος βρίσκεται πάνω από τον ορίζοντα και επί 12 ώρες βρίσκεται κάτω από τον ορίζοντα, έχουμε δηλαδή ίση-μέρα: ισημερία. Το γεγονός αυτό, όμως, συμβαίνει μόνο στον ισημερινό. Επειδή εμείς βρισκόμαστε 35-40 μοίρες βόρεια του ισημερινού η ίση μέρα και η ίση νύχτα συμβαίνει μερικές ημέρες νωρίτερα της εαρινής ισημερίας και συγκεκριμένα στις 17 Μαρτίου, οπότε στην Ελλάδα έχουμε 12 ώρες ημέρας και 12 ώρες νύχτας.
"


Κυριακή 10 Μαρτίου 2013

Γιατί γερνάμε και γιατί πεθαίνουμε. Η ενδιαφέρουσα επιστημονική εξήγηση

Μπορεί οι επιστήμονες να κατάφεραν να αντιστρέψουν τη διαδικασία γήρανσης σε θηλαστικό (Harvard) και σε βλαστικά κύτταρα (Buck Institute), ωστόσο, ακόμα δεν είμαστε σε θέση να νικήσουμε το αναπόφευκτο, δηλαδή το θάνατο (δυστυχώς ή ευτυχώς το αφήνουμε σε εσάς να αποφασίσετε).

The Science of Aging


Πάντως, προτού θέσετε υπαρξιακά και φιλοσοφικά ερωτήματα στον εαυτό σας και στις παρέες σας, μπορείτε να παρακολουθήσετε το παρακάτω video της ομάδας AsaspSCIENCE, η οποία εξηγεί με πολύ εντυπωσιακό τρόπο για ποιο λόγο γερνάμε και γιατί πεθαίνουμε:

 




Παρασκευή 1 Μαρτίου 2013

Η πρώτη μέρα της άνοιξης!


Πρώτη Μαρτίου σήμερα, η πρώτη μέρα της άνοιξης! Ή μήπως όχι ; Τι είναι αυτό που σηματοδοτεί την έναρξη και το τέλος των εποχών ;

Υπάρχουν αρκετές θεωρήσεις, όμως η αστρονομική είναι η πιο αντικειμενική... Σύμφωνα με την μετεωρολογική θεώρηση, οι εποχές διακρίνονται από την μέση θερμοκρασία τους. Έτσι οι τρεις πιο θερμοί μήνες ορίζουν το καλοκαίρι, οι τρεις πιο ψυχροί τον χειμώνα και οι υπόλοιποι άνοιξη και φθινόπωρο. Ενώ όμως η μέτρηση της θερμοκρασίας είναι αντικειμενικό μέγεθος, η αρίθμηση των ημερών και μηνών είναι κάπως αυθαίρετη...

Η αστρονομική θεώρηση είναι ακριβής. Έχει να κάνει με την σχετική θέση ήλιου - γης. Έτσι, η πρώτη ημέρα της άνοιξης είναι η εαρινή ισημερία, του καλοκαιριού το θερινό ηλιοστάσιο, του φθινοπώρου η φθινοπωρινή ισημερία και του χειμώνα το χειμερινό ηλιοστάσιο. Σε κάθε ημισφαίριο βέβαια, δεν αντιστοιχούν οι ίδιες ημερομηνίες στις ίδιες εποχές.

Για το 2013 και συγκεκριμένα για το βόρειο ημισφαίριο, οι εποχές αρχίζουν ως εξής :

Άνοιξη : 20 Μαρτίου
Καλοκαίρι : 21 Ιουνίου
Φθινόπωρο : 22 Σεπτεμβρίου
Χειμώνας : 21 Δεκεμβρίου